Renta strukturalna jest comiesięcznym świadczeniem wypłacanym rolnikom, którzy zdecydowali się przekazać gospodarstwo rolne na zasadach uregulowanych ustawą z 26 kwietnia 2001 roku. Jego wysokość stanowi półtorakrotność najniższej emerytury. Kto ma prawo do uzyskania renty strukturalnej i jakie warunki należy spełnić, by otrzymywać pieniądze w ramach świadczenia?
Renta strukturalna – komu przysługuje?
Prawo do renty strukturalnej nabywa rolnik, który:
- przed złożeniem wniosku o wspomniane wyżej świadczenie ukończył 55 lat, lecz nie osiągnął jeszcze 60 lat, jeśli jest kobietą albo ukończył 60 lat, ale nie osiągnął 65 roku życia, jeśli jest mężczyzną;
- prowadził nieprzerwaną działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym przez co najmniej 10 lat bezpośrednio poprzedzających moment złożenia wniosku o rentę strukturalną, a rzeczona działalność była dla niego jedynym bądź głównym źródłem utrzymania;
- przez okres przynajmniej 5 lat podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników;
- w chwili ukończenia 55 lat (dla kobiet) lub 60 lat (dla mężczyzn) pozostawał ubezpieczony w KRUS;
- zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej;
- przekazał gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni wynoszącej minimum 3 ha.
Powyższe warunki obowiązują również względem małżonka rolnika. Co istotne, gospodarstwo rolne może zostać przekazane, jeśli przez okres co najmniej ostatnich 5 lat przed złożeniem wniosku o przyznanie renty strukturalnej stanowiło własność rolnika albo jego małżonka bądź współwłasność małżonków.
Kto nie może uzyskać świadczenia?
Prawo do renty strukturalnej nie przysługuje rolnikowi:
- mającemu ustalone prawo do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego/zaopatrzenia emerytalnego albo będącemu objętym ubezpieczeniem społecznym/zaopatrzeniem emerytalnym innym niż rolnicze;
- jeśli w skład przekazanego gospodarstwa rolnego wchodzą grunty przejęte w trybie Ustawy o rentach strukturalnych w rolnictwie, chyba że rolnik prowadził działalność rolniczą w powiększonym gospodarstwie przez co najmniej 5 lat.
Przekazanie gospodarstwa rolnego a prawo do renty strukturalnej
Warunek przekazania gospodarstwa rolnego uznaje się za spełniony, jeżeli grunty wchodzące w skład niniejszego gospodarstwa przekazano w celu powiększenia jednego lub kilku gospodarstw już istniejących. Powierzchnia powiększonego w ten sposób gospodarstwa nie może być mniejsza niż 15 ha (lecz w przypadku niektórych województw i powiatów, w procesie rozpatrywania wniosków o rentę strukturalną, akceptuje się gospodarstwa o powierzchni mniejszej niż 15 ha).
Gospodarstwo rolne może zostać przekazane osobie fizycznej, która:
- jest rolnikiem;
- posiada kwalifikacje rolnicze;
- prowadzi działalność rolniczą od co najmniej 5 lat;
- nie zyskała prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego.
Rolnik zamierzający ubiegać się o przyznanie renty socjalnej może zawrzeć umowę o przekazaniu gospodarstwa rolnego również z osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, o ile działalność rolnicza należy do zakresu jej działania. W sytuacjach określonych w Ustawie rolnik ma także szansę na nieodpłatne przekazanie gospodarstwa na rzecz Skarbu Państwa.
Okres wypłacania renty strukturalnej
Rentę strukturalną wypłaca się do osiągnięcia wieku emerytalnego bądź do czasu nabycia prawa do renty lub emerytury z ubezpieczenia społecznego albo zaopatrzenia emerytalnego, jednak nie dłużej niż przez 5 lat. Co ważne, w sytuacji gdy osoba uprawniona do renty strukturalnej lub jej małżonek podejmie prowadzenie działalności rolniczej jako właściciel (albo współwłaściciel) lub posiadacz gospodarstwa rolnego, prawo do renty strukturalnej ustaje i nie podlega przywróceniu.
Źródło finansowania i cel przyznawania świadczeń
Renty strukturalne są finansowane ze środków Unii Europejskiej (w szczególności z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich), a także częściowo z funduszy pochodzących z budżetu państwa. Wprowadzenie tego rodzaju wsparcia dla rolników ma na celu przede wszystkim poprawienie struktury agrarnej polskiej wsi, zwiększenie areału istniejących gospodarstw, obniżenie średniej wieku osób prowadzących działalność rolniczą, dokonanie wymiany pokoleń oraz zapewnienie rolnikom zamierzającym zaprzestać działalności gospodarczej określonych środków finansowych, jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
Przyznawanie świadczeń pieniężnych ma zachęcać rolników w wieku przedemerytalnym do przekazywania gospodarstw swoim dzieciom, wnukom, następcom prawnym albo innym rolnikom. Warto pamiętać, że program rent strukturalnych zostanie wygaszony około 2020 roku, dlatego należy spieszyć się ze składaniem wniosków.